Object

Pelgrimsteken van de heilige Catharina (van Alexandrie)

De heilige met het gebroken rad.

Trouw aan Hem, tegen de verdrukking in.

de heilige Catharina

St. Catharina met kroon, zwaard en gebroken rad. Lood-tinlegering (1400 - 1599). H.: 3.3 cm; B.: 1.5 cm.; D.: 0.3 cm. Herkomst en vindplaats onbekend.

Alle rechten voorbehouden

(Vooraf: klik op de foto voor het bijschrift.)

Briljante jonge vrouw, kuise martelares (begin vierde eeuw).
De heilige Catharina, een zeer populaire heilige in de middeleeuwen, was een dochter van de gouverneur van Alexandrie. Ze bestudeerde de filosofische werken uit die tijd en was erg geinteresseerd in de vroeg-christelijke geschriften. Zij was sterk op de Heer gericht en legde al jong de gelofte van maagdelijkheid af. Keizer Maxentius werd verliefd op haar maar zij weigerde elke vorm van toenadering. Haar meester dreigde met folteringen en riep zijn geleerden op haar in een debat tot andere gedachten te brengen. Dat pakte verkeerd uit want deze geleerden bekeerden zich tot het christeljk geloof. De heerser ontstak in woede en wilde haar laten verpletteren door een met ijzeren punten beslagen rad. Maar dat wiel brak door een bliksemschicht ( of door engelen?). Haar levend verbranden lukte ook niet want de vlammen waaiden telkens uit. Uitendelijk liet zij het leven door onthoofding.
(Haar lichaam zou door engelen naar de berg Sinai zijn gebracht alwaar de overblijfselen rond 800 door pelgrims werden her-ontdekt.)

Een plaats op de heiligenkalender.
In de zevende en achtste eeuw ontstonden in het oosten vele legenden over Catharina. Via de kruisvaarders kwamen deze verhalen naar het westen. Zjj werd op diverse plaatsen vereerd met als bekend pelgrimsoord (1030 - 1597) een abdij in Rouen die een belangrijk reliek zou hebben verworven. Ook in de Zuidelijke Nederlanden werd zij vereerd: vanaf 1100 in de priorij Catharinadal (toen in Breda, nu in Oosterhout) en ook in Hengstdijk werd de heilige Catharina een bekende.
In 1969 werd zij (samen met Christoffel en Nicolaas - zie beide pelgrimstekens- ) uit de heiligenkalender geschrapt bij gebrek aan oude betrouwbare bronnen Maar er moeten toch wel redenen geweest zijn voor die algehele verering in vroege tijden! In 2001 eerherstel: er werd weer een plaatsje ingeruimd op de kalender.
Zij was en blijft de patrones tegen de pest en is een beschermheilige voor iedereen die haar/zijn kuisheid wil bewaren.
De pelgrimstekens met als attributen het (gebroken) rad, de martelaarspalm en/of boek en/of zwaard, zijn niet toe te schrijven aan een bepaalde bedevaartplaats.
In Utrecht werd in de 15e eeuw een karmelietenklooster naar de heilige Catharina vernoemd: het huidige 'Museum Catharijneconvent'.

Alle rechten voorbehouden

Media