"Ziek-zijn hoort toch bij ons leven?"

Elisabeth van Hongarije zorgt voor zieken. Daar gaat het hier om. Met een wat duurder woord: barmhartigheid. Mensen met een warm hart. En wat U hier ziet, hebt U vast eerder - in de werkelijkheid - gezien: zieke mensen die in bed liggen. Dat is toch heel gewoon? Ziek-zijn hoort bij ons leven?

De liefdadigheid van de Heilige Elisabeth van Hongarije

In een middeleeuwse ziekenzaal. Jan de Caumont, eerste helft 17e eeuw. Collectie Museum M, Leuven.

Alle rechten voorbehouden

En hoort U ook mijn vraagteken?Hoort ziek-zijn automatisch bij ons leven of vloekt ziek-zijn met ons leven?

Ziek-zijn betekent immers afhankelijk zijn: dank je wel zeggen, afwachten of je op tijd geholpen wordt, je handen uitstrekken naar anderen.
En als de periode van ziek-zijn langer duurt, zoals bij mij ooit, dan ben je het na zes weken zat van het liggen en na zes maanden kun je ‘t wel schreeuwen en na een jaar…ach dan weet ik niet beter. Ik leg me neer. Wat moet ik anders?

Maar accepteer ik dat ziek-zijn ook? Ik denk van niet. En weet u wat zo erg is: iedereen doet en deed aardig. Mijn ouders, mijn klasgenoten…Brachten mijn schoolwerk naar huis. Ik kreeg bezoekjes. En langzamerhand was iedereen gewoon gewend in zijn eigen rol: de een in ziek-zijn en de andere in helpen.

Maar koos ik daar voor? En vooral: Zou God dit nu echt zo willen.
En weet U na verloop van tijd ontdekte ik iets vreemds bij mij. Gaandeweg merkte ik dat er dagen zinvol kunnen zijn. Als ik bezig ben met een taak/ doel. Ik moet het wel zelf kiezen. Concreet en dat leren zien als een gave die wellicht van God komt.

Een andere zieke vrouw zei me eens: ‘’s morgens wakker worden wil ik voor iets dat meer is dan zitten in die stomme rolstoel en ’s avonds met rugpijn naar bed gaan.’

Dan ben ik wat onafhankelijker geworden van die goede mensen die me verzorgen. En soms merk ik dat mijn bezoekers dat gaan begrijpen. Dat zoeken naar vulling van ziekte-leven. Misschien is dat wel de grootste kunst als wij, gezonde mensen, op ziekenbezoek gaan. Wat wil die zieke eigenlijk met dat ziek-zijn. Of vraag ik alleen maar verhalen over ziekte. Zieken moeten voelen dat de ander iets in hen ontdekken wil. Omgekeerd: gezonde mensen komen omdat ze geloven dat een zieke meer is dan een zieke: namelijk een heel gewoon mens. Kunt U dat overbrengen?

Als een zieke zo zijn of haar ziek-zijn beleeft, dan ontstaat iets kostbaars. Iets dat omgekeerd is in het verhaal van de zieke tegen Jezus in Johannes Evangelie: ik heb geen mens die naar me omziet.
En Jezus kijkt en luistert zo, dat de ander voelt: Hij ziet me/ Hij verstaat me. En deze Jezus zegt: doe net zo. Uniek? Dat is toch Elisabeth van Hongarije ook.

Kijkt U nog eens naar dit schilderij: de zieke zit recht op. Op dezelfde hoogte als Elisabeth.
Dat maakt dit schilderij zo fascinerend. Zo echt, bijna zou ik zeggen zo modern.

Bert Prinsen

Alle rechten voorbehouden