Tentoonstelling Pelgrims (2011-2012)

Tegenwoordig arriveren daar jaarlijks ruim honderdduizend pelgrims. Welke voorbereidingen treffen pelgrims, wat nemen ze mee en wat maken zij mee onderweg? Het kwam allemaal aan bod in Pelgrims. Onderweg naar Santiago de Compostela, die te zien was van 15 oktober 2011 tot en met 26 februari 2012. Deze tentoonstelling kwam tot stand in samenwerking met het Nederlands Genootschap van Sint Jacob, dat in 2011 zijn 25-jarig jubileum vierde.

In de voetsporen van de pelgrim
Naast de heilige Jacobus en zijn legendarische levensverhaal vormden de intrigerende verhalen van bekende en onbekende, historische en hedendaagse pelgrims de kern van de tentoonstelling. De bezoeker trad op de tentoonstelling letterlijk en figuurlijk in de voetsporen van de pelgrim: van de voorbereidingen tot het laten stempelen van de pelgrimspas, van het op pad gaan tot aan het eindpunt Santiago. Alle zintuigen werden geprikkeld en bezoekers werden aangezet tot reflectie en bezinning. Door de combinatie van topstukken met historische en hedendaagse gebruiksvoorwerpen ontstond een rijk geschakeerd beeld van het fenomeen pelgrimeren. Het Nederlands Genootschap van Sint Jacob zorgde voor de aanwezigheid van gastpelgrims die bezoekers persoonlijk vertelden over hun pelgrimstocht. Voor de pelgrim was een bezoek aan de tentoonstelling een feest der herkenning. De ‘gewone’ bezoeker keerde naar huis als pelgrim.

Deel je verhaal op Pelgrimsverhalen.nl
In de aanloop naar de tentoonstelling werd de speciale website www.pelgrimsverhalen.nl gelanceerd, een voorloper van www.catharijneverhalen.nl. Deze website vormde een ontmoetingsplek waar pelgrims, pelgrims in spe en niet-pelgrims ervaringen, verhalen en foto’s kunnen delen. Bovendien konden zij ook actief participeren in de tentoonstelling. Een ieder die beschikt over voorwerpen met een bijzonder verhaal, zoals een deel van een pelgrimsuitrusting, iets uit de natuur onderweg, een dagboek of een souvenir werd van uitgenodigd contact op te nemen met Museum Catharijneconvent. Een selectie van de voorwerpen en verhalen was te zien op de tentoonstelling.

De Camino de Santiago
In Santiago bezoeken pelgrims de kathedraal om het graf van de apostel Jacobus de Meerdere te eren. Jacobus sterft omstreeks 44 als eerste apostel de marteldood. Zijn graf in Compostela wordt in de negende eeuw door een wonder herontdekt en op die plek verrijst een kerkje dat is uitgegroeid tot de kathedraal. Steeds meer pelgrims trekken naar Santiago, vanaf de elfde eeuw zelfs uit heel Europa. Tegenwoordig is er sprake van een ware Santiago revival. Door de eeuwen heen zijn de motieven van pelgrims veranderd, maar de ontberingen op fysiek en geestelijk gebied zijn vaak hetzelfde. Een deel van de Camino de Santiago, de verzameling wegen naar Santiago, is in 1993 verklaard tot werelderfgoed. De tentoonstelling Pelgrims laat ook zien dat pelgrimeren een eeuwenoude traditie kent die de grenzen van religies overstijgt en ze met elkaar verbindt. Niet alleen christenen maken vanaf de oorsprong van hun religie bedevaarten, ook islamieten, hindoes, boeddhisten en joden pelgrimeren.

De tentoonstelling Pelgrims. Onderweg naar Santiago de Compostela werd mede mogelijk gemaakt door:

Nederlands Genootschap van Sint Jacob
VSB Fonds
Fonds voor Cultuurparticipatie
Stichting Doen
Gemeente Utrecht
Van Baaren Stichting
Skanfonds
kfHein,fonds
Prins Bernhard Cultuurfonds Utrecht

Mediapartner: omroep RKK
Reispartner: Labrys Reizen