Bedieningskist met toebehoren

Van 'sacrament der stervenden' tot 'sacrament voor de zieken'.

Het 'ten volle bedienen', het 'sacrament voor de stervenden' maakte een grote ontwikkeling door. Het gereed maken voor de overgang naar het eeuwige maakt plaats voor het bemoedigen van de ernstig zieke medemens.

Bedieningskist

Deze bedieningskist (H.: 40 cm.; B. : 40 cm.; D.: 15 cm.) uit de jaren tussen 1900 - 1970 werd vanuit de kapel van het AZU gebruikt voor het toedienen van het 'laatste der sacramenten' aan de stervende gelovige. Deze kist van hout, glas, metaal en fluweel, bevatte de noodzakelijke attributen voor het 'bedienen' van de terminaal zieke: het kruisbeeld met kaarsen(-kandelaars), met een glas en een fles (voor de gewijde olie?).

Van 'het toedienen van het heilige oliesel' tot de ziekenzalving: een kleine geschiedenis.
Uit de variatie aan terminologie blijkt de grote verschuiving aan betekenis van het toedienen van dit 'laatste sacrament'. In de jaren 50 en jaren 60 van de vorige eeuw ging de priester met zijn misdienaars op verzoek van de familie naar de gelovige parochiaan die aan zijn laatste grote reis zou beginnen. Hij had in een rijk versierd doosje (ziekendoosje, zie onder) de heilige hostie en in een kruikje de heilige olie. In de kamer van de stervende stond op een tafeltje het kruisbeeld klaar, met twee brandende kaarsen. Ook stond er een schoteltje met enkele wattenbolletjes en een kopje met water. (De priester moest zijn vingers kunnen reinigen na het gebruik van de olie. De wattenbolletjes dienden nadien te worden verbrand). De ogen, oren, mond, handen en voeten van de zieke werden gezalfd met de heilige olie: moge al de zonden, begaan door deze zintuigen, je vergeven worden! Als de zieke er toe in staat was, ontving hij/zij ook 'de communie'.
Rondom en na het sterven werd het als een gewone burenplicht beschouwd 's avonds na het werk in het sterfhuis bij elkaar te komen om voor de zieke (de dode) te bidden. En dat kon lang duren: een rozenkrans telt drie rozenhoedjes! Velen vielen hierbij in slaap...
In de laatste decennia van de twintigste eeuw verschoof de aandacht naar het hier en nu: de ernstig zieke heeft behoefte aan ondersteuning. De ziekenzalving legt het accent op het medeleven met de zieke medemens.

Ziekendoosje en ziekenbeurs.
Onderstaand ziekendoosje (pyxus) van zilver, goud en email, met een medaillon, (Melchisedech voorstellende), is in 1945 vervaardigd door de fam. Brons. Het goudleren ziekenbeursje (het foedraal van het ziekendoosje) is gemaakt door mevr. H. Brom - Fischer en toont verbeeldingen van het Lam Gods, de pelikaan, phoenix en van de broden met een vis.

Alle rechten voorbehouden

Media