Ongelijkheid?

‘Die knielende zwarte man, is dat een tot slaaf gemaakte?’ We kunnen dit schilderij niet meer los zien van de vragen die tegenwoordig worden gesteld over slavernij en het koloniale verleden. Niet omdat de schilder dit toen zo bedoeld heeft, maar omdat wij nu, op dit moment, die associatie leggen.

Doop van de man uit Ethiopië

Doop van de man uit Ethiopië, Rembrandt van Rijn, 1626, ABM s380, verworven met steun van de Vereniging Rembrandt

Alle rechten voorbehouden

Uit het bijbelverhaal blijkt er geen sprake van een ongelijke verstandhouding tussen de zwarte en de witte man. De Ethiopiër vraagt namelijk zelf om te worden gedoopt. Hij is de eerste niet-joodse bekeerling tot het christendom. In de tijd van Rembrandt van Rijn (1606-1669) wordt dit bijbelverhaal regelmatig verbeeld om de verspreiding van het christelijk geloof in de hele wereld te symboliseren. In deze voorstellingen besprenkelt Filippus het hoofd van de geknielde man met water. Het bijbelverhaal vertelt dat zij tijdens de doop samen in het water staan. De kunstenaars volgen dus niet het bijbelverhaal maar de gebruikelijke manier van afbeelden. In hun tijd ziet een volwassenendoop er zo uit.

Tot voor kort heette dit schilderij De doop van de kamerling. Alleen de titel bevat al twee woorden die kennis vereisen: doop en kamerling. Dopen: een belangrijk ritueel in het christendom, maar nu niet zo bekend meer. En wat is een kamerling? Tot 2018 werd deze term gewoon zo gebruikt. Maar een klein onderzoek wees uit dat het merendeel van onze bezoekers het woord niet kent. Inmiddels is deze aanduiding veranderd in de man uit Ethiopië. We sluiten aan bij de nieuwste spelling en het taalgebruik van de Nederlandse Bijbel Vertaling.

Conservator Rianneke van der Houwen vertelt over de Doop van de man uit Ethiopië

Rianneke van der Houwen

Rianneke van der Houwen

Alle rechten voorbehouden

Alle rechten voorbehouden